سفارت روسیه در بریتانیا پس از آنکه لندن به مسکو در خصوص اقدام‌های «تهدیدآمیز» روسیه علیه زیرساخت‌های حیاتی بریتانیا هشدار داد، اعلام کرد که مسکو هیچ تهدیدی برای زیرساخت‌های حیاتی بریتانیا و دیگر کشورهای عضو ناتو ایجاد نمی‌کند.
آگهیبریتانیا روز چهارشنبه ۲۲ ژانویه اعلام کرد پس از رهگیری یک کشتی جاسوسی روسیه در کانال مانش، این کشور قصد دارد برای محافظت از زیرساخت‌های حیاتی زیرآب خود، گام‌های روشنی برای بازدارندگی در برابر هرگونه تهدید بالقوه بردارد.
جان هیلی، وزیر دفاع بریتانیا در بیانیه‌ای اعلام کرد کشورش با افشای فعالیت‌های مخرب روسیه که پوتین آن‌ها را هدایت می‌کند، با ناوگان سایه روسیه مقابله خواهد کرد تا از تأمین مالی تجاوز غیرقانونی او به اوکراین جلوگیری کند.
وزیر دفاع بریتانیا همچنین در سخنانی در مجلس عوام بریتانیا گفت کشتی «یانتار» که یک کشتی جاسوسی روسیه است، به منظور جمع‌آوری اطلاعات و نقشه‌برداری از زیرساخت‌های حیاتی زیر آب، وارد آب‌های انحصاری اقتصادی بریتانیا شده است.
در واکنش به این اظهارات، سفارت روسیه در لندن روز جمعه ۲۴ ژانویه در حساب کاربری خود در شبکه ایکس، آن‌ها را «کاملاً بی‌پایه و اساس» دانست.
کشتی یانتار که توسط یکی از آژانس‌های وزارت دفاع روسیه اداره می‌شود، به‌طور رسمی یک شناور تحقیقاتی و اقیانوس‌شناسی است. اما مقام‌های غربی بر این نظرند که این کشتی مجهز به ابزارهای نظارتی است و برای جاسوسی در اعماق دریا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اگرچه یانتار برای دولت‌های اروپایی شناخته شده است اما آخرین عبور این کشتی از آب‌های اروپایی در زمانی حساس رخ داده است. پس از آسیب دیدن کابل زیرآبی استلینک ۲ بین فنلاند و استونی در روز کریسمس، ناتو حضور نظامی خود را در بالتیک تقویت کرده است. تحقیقات در این خصوص روی یک کشتی نفت‌کش متمرکز شده که مظنون به ارتباط با ناوگان سایه روسیه است.
این حادثه و دیگر حوادث مشابه باعث افزایش نگرانی‌ها درباره آسیب‌پذیری زیرساخت‌های حیاتی اروپا مانند کابل‌های ارتباطی زیردریایی، خطوط لوله گاز و اتصالات برقی شده‌اند که می‌تواند به‌عنوان اهدافی در جنگ ترکیبی روسیه در نظر گرفته شود.
یورونیوز به بررسی آنچه درمورد کشتی یانتار و عملیات‌های انجام شده توسط آن می‌دانیم، پرداخته است.
از یانتار چه می‌دانیم؟
یانتار از سال ۲۰۱۵ رسما به‌عنوان یک شناور تحقیقاتی معرفی شده که در اختیار مرکز تحقیقات زیرآب روسیه است که بخشی از وزارت دفاع این کشور به شمار می‌رود.
یانتار که مجهز به تجهیزات نظارتی است، می‌تواند در آب‌های عمیق ردیابی کند. این کشتی همچنین قابلیت ارسال زیردریاپیماهای سرنشین‌دار و غیرسرنشین‌دار به عمق ۶ هزار متری آب را دارد.
اچ‌آی ساتون، تحلیلگر اطلاعات منبع‌باز (OSINT) که در زمینه زیردریایی‌ها تخصص دارد، یانتار را به‌عنوان یک کشتی مادر «ویژه و منحصر به فرد» توصیف کرده است.
مجهز بودن یانتار به حسگرهای الکترونیکی برای نقشه‌برداری از کف دریا این احتمال را تقویت می‌کند که از این کشتی برای نقشه‌برداری از شبکه زیرساخت‌های حیاتی و کابل‌های ارتباطی که کشورهای غربی را به هم متصل می‌کنند، استفاده شود. یانتار تجهیزاتی دارد که می‌تواند به کابل‌های ارتباطی مخفی وصل شود.
یانتار چه زمانی وارد آب‌های بریتانیا شد و چرا توسط نیروی دریایی این کشور رهگیری شد؟
یانتار اولین بار روز دوشنبه در ۸۳.۳ کیلومتری سواحل بریتانیا، در داخل آب‌های انحصاری اقتصادی این کشور شناسایی شد.
یورونیوز با تحلیل داده‌های ردیابی این کشتی به این نتیجه رسید که یانتار روز سه‌شنبه با عبور از کانال مانش به سمت آب‌های بلژیک و هلند حرکت کرده است.
این داده‌ها نشان می‌دهند که یانتار از نزدیک کابل ارتباطی زیردریایی «آتلانتیک کروسینگ۱» عبور کرده است. این کابل آمریکا را به بریتانیا، هلند و آلمان متصل می‌کند.
آگهیبر اساس داده‌های ردیابی دریایی، یانتار روز جمعه در تنگه کاتگات بین دانمارک و سوئد قرار داشت که نشان می‌دهد احتمالاً در حال بازگشت به پایگاهی در سن‌پترزبورگ بوده است.
بریتانیا روز چهارشنبه دو ناو نیروی دریایی خود را برای رهگیری یانتار اعزام کرد. وزیر دفاع بریتانیا در همین روز اعلام کرد که این کشور «قواعد درگیری نیروی دریایی را تغییر داده است تا ناوهایش بتوانند به یانتار نزدیک‌تر شوند.»
بنا به گفته کارشناسان، همراهی کشتی‌های روسیه توسط کشتی‌های اروپایی در زمان عبور آن‌ها از آب‌های اروپا امری معمول است، اما این بار یک زیردریایی نیروی دریایی بریتانیا نیز اجازه یافت به یانتار نزدیک شود و به سطح آب بیاید.
مایک پلانکت، کارشناس نیروی دریایی از مؤسسه «Janes Intelligence»، به یورونیوز گفت که به یاد نمی‌آورد که قبلاً چنین رفتاری رخ داده باشد.
آگهیاو در ادامه گفت: «فکر می‌کنم این یک پیام به روس‌ها بود، و آن اینکه ما می‌دانیم که با این ناو چه می‌کنید. ما شما را زیر نظر داریم.»
این ناو در کدام نقاط دیگری از آب‌های اروپا مشاهده شده است؟
به گفته وزیر دفاع بریتانیا، یانتار در ماه نوامبر بر فراز زیرساخت‌های حیاتی دریایی بریتانیا «توقف و پرسه زده است.»
این ناو سپس هنگام ورود به دریای مدیترانه از طریق تنگه جبل‌الطارق شناسایی شد و سپس در بندر الجزیره توقف کرد.
پس از آن، یانتار برای عملیات جستجوی لاشه کشتی باری «اورسا میجر» اعزام شد. این کشتی باری پس از وقوع انفجاری در تاریخ ۲۳ دسامبر، در دریای مدیترانه بین اسپانیا و الجزایر غرق شد.
آگهیبه اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
گفته می‌شود کشتی «اورسا میجر» در حال حمل سلاح از سوریه بوده است، کشوری که رئیس‌جمهور هم‌پیمان کرملین، بشار اسد، اوایل دسامبر در آن سرنگون شد و آینده پایگاه‌های نظامی روسیه در این کشور را با ابهام مواجه کرد.
یانتار تاکنون در عملیات‌های امداد و نجات مختلف مشارکت داشته است. بنا به گزارش پارلمان روسیه، این کشتی محل سقوط دو جنگنده روسیه در سال ۲۰۱۶ در زمان جنگ داخلی سوریه در دریای مدیترانه را شناسایی کرد و توانست تجهیزات محرمانه آن‌ها را خارج کند.
آیا اطلاعات جمع‌آوری‌شده توسط یانتار می‌تواند برای اقدامات خرابکارانه آینده مورد استفاده قرار گیرد؟
اگرچه یانتار توان دستکاری در کابل‌های ارتباطی را دارد اما تاکنون مدرکی در دست نیست که نشان دهد روس‌ها چنین کاری را انجام داده‌اند.
آگهیبا وجود این، فعالیت‌های یانتار بارها باعث هشدار ارتش بریتانیا و دیگر کشورهای غربی شده است. بریتانیا اعلام کرده است که روسیه می‌تواند کابل‌های ارتباطی زیردریا را مختل کند.
source