بسیاری از تحلیلگران خارمیانه در مورد اهداف ترکیه در ارتباط با سازمان «نیروهای دموکراتبک سوریه» (SDF)، ائتلافی نظامی با محوریت کردها که بخش بزرگی از شمال شرقی کشور را تحت تسلط دارد، پرسشهایی مطرح میکنند.
از زمان سقوط بشار اسد، رئیس جمهوری حکومت پیشین سوریه، آنکارا عمدتا بزرگترین برنده در تحولات اخیر در سوریه تلقی میشود و ترکیه روابط دوستانهای نیز با دولت موقت این کشور به رهبری هیات تحریر الشام برقرار کرده است.
یادداشتی از رسانه «میدل ایست آی»، اهداف و گزینههای احتمالی آنکارا در ارتباط با نیروهای کرد در سوریه را زیر ذره بین قرار داده است.
آنکارا و هیات تحریر الشام هر دو خواستار حذف عناصر وابسته به حزب کارگران کردستان (پ.کا.کا)، که از سال ۱۹۸۴ برای خودمختاری کردها در ترکیه جنگیدهاند، از نیروهای دموکراتیک سوریه هستند و از خلع سلاح این گروه از طریق ادغام در وزارت دفاع سوریه نیز حمایت میکنند.
در حالی که ترکیه، اتحادیه اروپا و ایالات متحده، گروه ««پ.کا.کا»» را به عنوان یک سازمان تروریستی طبقه بندی میکنند، قدرتهای غربی از سال ۲۰۱۴ از گروههای وابسته به این سازمان در سوریه برای مبارزه با داعش حمایت کردهاند.
موضعگیریهای احمد شرع، رئیس جمهوری موقت سوریه، نشان میدهد که حکومت جدید در دمشق یک کشور تقسیم شده یا فدرال را تحمل نخواهد کرد و تاکید دارد که فقط دولت باید کنترل تسلیحات در سوریه را داشته باشد.
علیرغم سخنان تند رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه در مورد از بین بردن تهدیدهای تروریستی در سوریه، به نظر میرسد آنکارا یک راهحل کمهزینه را به مداخله نظامی تمامعیار علیه نیروهای دموکراتیک سوریه ترجیح میدهد.
اندیشکده ستا (بنیاد تحقیقات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ترکیه) که سازمانی نزدیک به دولت ترکیه تلقی میشود، اخیرا سناریویی را مطرح کرده است که طی آن مقامات آمریکایی و ترکیه در راستای یک راهحل خشونتپرهیز با هم همکاری میکنند.
این اندیشکده در مورد راهحل پیشنهادی خود اینگونه توضیح میدهد: «ایالات متحده با پذیرش نگرانیهای امنیتی ترکیه، حمایت نظامی و سیاسی خود را از نیروهای دموکراتیک سوریه محدود میکند، و در عین حال ترکیه هم ازعملیات نظامی تمامعیار در شمال شرق سوریه پرهیز میکند».
این گزارش در ادامه افزوده است: «این امر امنیت منطقه را تضمین میکند و درعین حال قطع روابط «نیروهای دموکراتیک سوریه» با «پ.کا.کا»، این گروه را به یک بازیگر غیرنظامی در بازسازی سیاسی سوریه تبدیل میکند.»
خلع سلاح و ادغام در ارتش سوریه
هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه تاکید کرده که آنکارا از گروه «نیروهای دموکراتیک سوریه» انتظار دارد اعضای «پ.کا.کا» را از صفوف خود بیرون کند و سلاحهایش را کنار بگذارد.
آقای فیدان ادعا کرده که سازمان «پ.کا.کا» حدود ۲۰۰۰ جنگجوی خارجی میان گروه «نیروهای دموکراتیک سوریه» دارد که توسط مقامات ارشد این سازمان، یعنی صبری اوک و فهمان حسین، رهبری میشوند که گفته میشود بر مظلوم عبدی، رهبر گروه «نیروهای دموکراتیک سوریه» اعمال نفوذ میکنند.
به فیسبوک یورونیوز فارسی بپیوندید
یکی از جنبه های کلیدی این روند، مذاکرات جاری بین ترکیه و عبدالله اوجالان ،رهبر زندانی «پ.کا.کا»، است که در ماه اکتبر آغاز شد.
بر اساس ادعای رسانه «میدل ایست آی»، بسیاری از منابع ترکیهای، از جمله یکی از نزدیکان رئیس جمهور اردوغان، معتقدند که اوجالان ممکن است بیانیهای ویدئویی در ماه فوریه منتشر کند و از «پ.کا.کا» درخواست خلع سلاح کند. این منابع معتقدند چنین فراخوانی می تواند گروه «نیروهای دموکراتیک سوریه» را برای پذیرش مصالحه تحت فشار بگذارد.
بسه هوزات، یکی از مقامات ارشد «پ.کا.کا»، اخیراً گفت این گروه منتظر بیانیه اوجالان برای تعیین گامهای بعدی خود است.
او در این زمینه گفت: «اوجالان یه طور جدی روی یک راه حل دموکراتیک برای مسئله کردها در ترکیه مشغول به کار است. او همچنین تلاشهای شدیدی برای دموکراتیک کردن منطقه انجام می دهد. مثلاً اینکه در سوریه چه راه حلی میتواند وجود داشته باشد؟»
مقامات ترکیهای که با رسانه «میدل ایست آی» در تماس بودند، معتقدند با اظهارات احتمالی اوجالان، عناصر غیر «پ.کا.کا» در میان گروه «نیروهای دموکراتیک سوریه» می توانند به راحتی در ارتش جدید تحت فرمان وزارت دفاع دمشق ادغام شوند. آنها همچنین انتظار دارند که بازگشت دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده به قدرت، بازنگری نیروهای نیروهای دموکراتیک سوریه در موضع خود را تسریع بخشد.
علاوه بر خلع سلاح، آنکارا به دنبال بازگشت آوارگان کرد به شمال شرق سوریه و حضور مجدد دیگر احزاب سیاسی کرد در منطقه است.
به گفته منابعی که با «میدل ایست آی» صحبت کردند، ترکیه در اوایل ماه ژانویه مسعود بارزانی، رئیس جمهور سابق کردستان عراق و رقیب «پ.کا.کا» را تشویق کرد با مظلوم عبدی، رهبرگروه «نیروهای دموکراتیک سوریه»، دیدار کند. بر اساس گزارش ها، بارزانی از این گروه خواست تا به احزاب کرد اجازه دهد به شمال شرق سوریه بازگردند و با دمشق همکاری کنند.
یک منبع ترکیهای آگاه گفت: «آنکارا اساساً می خواهد که حزب اتحاد دموکراتیک (PYD)، شاخه سیاسی نیروهای دموکراتیک سوریه، به یک حزب سیاسی ملی تبدیل شود که در انتخابات دموکراتیک شرکت میکند و از طریق مجلس ملی در دمشق فعالیت نمایندگی انجام میدهد.»
پیش نویس توافق
الجزیره عربی پیشتر گزارش داده بود که دمشق پیشنویس توافقی را به نیروهای دموکراتیک سوریه ارائه داده است که مطابق مطالبات ترکیه است.
این پیشنهاد شامل به رسمیت شناختن حقوق فرهنگی کردها در قانون اساسی جدید و ایجاد یک سیستم اداری غیرمتمرکز است که به شوراهای محلی اختیارات گستردهای میدهد. با این حال، دمشق اصرار دارد که گروه «نیروهای دموکراتیک سوریه» نباید به عنوان یک گروه مستقل در نهادهای نظامی ملی ادغام شود، و نمیتواند استقرار نظامی خود را در مناطقی مانند رقه که اکثر جمعیت آن کرد نیستند، حفظ کند.
بنا به گزارشها، گروه «نیروهای دموکراتیک سوریه» با اشاره به تهدیدات ترکیه و درخواست سهم عادلانه از درآمدهای نفتی از میادین تحت کنترل خود، این قرارداد را رد کرده است.
علیرغم ادامه مذاکرات، نشانه هایی وجود دارد که ترکیه نیز برای راه حل نظامی آماده میشود.
یحیی بستان، خبرنگار روزنامه محافظهکار «ینی شفق» اخیراً نوشت که آنکارا در حال تشدید تلاش های خود برای از بین بردن تهدید ««پ.کا.کا»» است.
او در این رابطه نوشت: «انتظار می رود درآینده نزدیک تماسهای دیپلماتیک، و تماسهای اطلاعاتی در سطح نظامی افزایش یابد.»
source