آگهیبنابر این گزارش، دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا پا را از حدود توافق برجام فراتر نهاده و خواستار برچیدن کامل برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی شده است. با این حال، براساس اظهارات مقامات غربی، تهران به رغم تحریم‌ها و محدودیت‌ها طی ده سال گذشته به تولید سلاح هسته‌ای نزدیک‌تر شده و برنامه غنی‌سازی اورانیوم خود را به طور گسترده‌ای ارتقا داده است. در نتیجه، حتی اگر جمهوری اسلامی ایران با توقف بخشی از این برنامه هسته‌ای خود موافقت کند، دانش هسته‌ای که طی این سال‌ها کسب کرده، برگشت‌ناپذیر است.
پیشرفت در تولیدسلاح هسته‌ای
به گزارش وال‌استریت ژورنال، مهم‌ترین تغییر در برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران از سال ۲۰۱۵، میزان نزدیک شدن تهران به ساخت نوعی سلاح هسته‌ای پایه است. اگرچه ایران اصرار دارد که برنامه هسته‌ای‌اش صرفا صلح‌آمیز است، مقامات اطلاعاتی آمریکا می‌گویند که تهران شکاف‌های دانش ساخت سلاح خود را کاهش داده است. با این حال بنابر گزارش اخیر جامعه اطلاعاتی آمریکا، واشنگتن بر این باور است که ایران هنوز تصمیمی برای ساخت بمب هسته‌ای ندارد.
جامعه اطلاعاتی آمریکا سال گذشته طی گزارشی اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران در حال انجام مدل‌سازی کامپیوتری و آزمایش‌های متالورژی است که می‌تواند در تولید سلاح هسته‌ای به کار آید. به گفته مقامات و کارشناسان آمریکایی، تهران برای ساخت سلاح هسته‌ای پایه به چند ماه زمان نیاز دارد. البته این سلاح برای نصب بر موشک‌های بالستیک بیش از حد بزرگ خواهد بود، اما می‌تواند قدرت انفجاری مشابه بمب‌های هسته‌ای اولیه آمریکا که در حمله به هیروشیما و ناگاساکی ژاپن به کار گرفت، داشته باشد.
این یعنی، توافق جدید با جمهوری اسلامی ایران باید دست بازرسان را برای سرک‌کشی به مکان‌هایی که ظن استفاده از آن‌ها برای پیگیری فعالیت‌های مرتبط با تولید سلاح هسته‌ای وجود دارد، بیشتر باز بگذارد و این می‌تواند شامل اجازه دسترسی به سایت‌های نظامی باشد. در سال‌های اخیر گزارش‌هایی مبنی بر استفاده جمهوری اسلامی ایران از این مکان‌ها برای انجام تحقیقات مرتبط با تولید سلاح هسته‌ای منتشر شده است، با این حال تهران به شدت در برابر بازدید بازرسان از این مکان‌ها مقاومت کرده است.
توقف غنی‌سازی اورانیوم
تصمیم دولت باراک اوباما، رئیس‌جمهوری اسبق آمریکا برای موافقت با حدی از غنی‌سازی اورانیوم در ایران، امتیازی کلیدی بود که به باز شدن قفل توافق هسته‌ای و درنهایت انعقاد برجام ختم شد. اصرار جمهوری اسلامی ایران به حق خود برای غنی‌سازی اورانیوم تحت قوانین بین‌المللی اصلی‌ترین خط قرمز تهران برای برنامه هسته‌ای است.
جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۲۱ برای نخستین‌بار اورانیوم با غلظت غنی‌سازی بالا تولید کرد و اکنون در عرض یک ماه به میزان لازم برای تولید یک سلاح هسته‌ای اورانیوم غنی‌سازی شده با غلظت ۶۰ درصد را ذخیره می‌کند. بنابر برآورد‌ها، زمان مورد نیاز جمهوری اسلامی ایران برای تبدیل مقدار کافی از این ماده به غلظت ۹۰ درصد مورد نیاز برای تولید سلاح هسته‌ای تنها یک تا دو هفته است.
به گزارش وال‌استریت ژورنال، اگرچه تهران ممکن است همانند سال ۲۰۱۵ و توافق برجام با کاهش غنی‌سازی و نابودی بخشی از ذخایر اورانیوم غنی‌سازی شده خود موافقت کند، اما در ازای برچیدن تاسیسات غنی‌سازی خواهان لغو تحریم‌های بیشتری خواهد شد.
دانش هسته‌ای ایران
علاوه بر دانش مرتبط با تولید سلاح هسته‌ای، ایران در دهه گذشته توانسته است دانش خود را در سایر بخش‌های کلید برنامه هسته‌ای ارتقا بخشد.
به گزارش این روزنامه آمریکایی، ایران اکنون در تولید و راه‌اندازی سانتریفیوژهای سریع‌تر کسب توانایی بالایی دارد. همچنین کار بر روی فلز اورانیوم را که به باور مقامات غربی از دهه ۲۰۰۰ میلادی متوقف کرده بود، از سر گرفته است. ایران همچنین توانایی غنی‌سازی اورانیوم به سطوح بالاتر از سطوح پایه را کسب کرده است. این بدان معنا است که می‌تواند با سرعتی بسیار بالا اورانیوم غنی شده با غلظت بالا را تولید و ذخیره کند. همچنین جمهوری اسلامی ایران دارای یکی از پیشرفته‌ترین برنامه‌های موشک بالستیک در منطقه است و این موضوع برای تولید موشک‌ها با کلاهک هسته‌ای بسیار مهم است.
دانش بازگشت‌ناپذیر است. این یعنی بدون برچیدن کامل تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم ایران، رسیدن به جدول زمان‌بندی مانند جدولی که در مرکز برجام قرار داشت و برای دورنگه داشتن جمهوری اسلامی ایران از رسیدن به توانایی تولید سلاح هسته‌ای طراحی شده بود، بسیار دشوار است.
شکاف اعتماد
یکی از موانع احیای توافق هسته‌ای بر سر راه دولت جو بایدن، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا، درخواست تهران برای تضمین‌های معتبری بود که ثابت کند دولت آینده آمریکا نمی‌تواند مانند دوره نخست ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ از توافق خارج شود. با بازگشت آقای ترامپ به کاخ سفید، احتمالا تاکید تهران بر این خواسته بیشتر هم خواهد شد.
با این حال، در چارچوب ساختار قانونی آمریکا، حتی اگر توافق جدید در کنگره هم تصویب شود، ایجاد وضعیت قانونی برای آن که هیچ رئیس‌جمهور آینده‌ای نتواند از این توافق خارج شود، تقریبا غیرممکن است. علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران بارها خواستار چنین تضمین‌هایی شده است.
مراحل تولید سلاح هسته‌ای
به گفته کارشناسان، جمهوری اسلامی ایران تنها چند ماه با تولید سلاح هسته‌ای پایه فاصله دارد، اما توسعه کلاهک هسته‌ای قابل نصب روی موشک‌ها به زمان بیشتری نیاز دارد. با این حال تهران همواره مدعی بوده که برنامه هسته‌ایش صلح‌آمیز است. اما جمهوری اسلامی ایران برای ساخت سلاح هسته‌ای چه مراحلی را باید طی کند و اکنون در چه وضعیتی قرار دارد؟
۱ـ جمهوری اسلامی ایران برای غنی‌سازی اورانیوم به سطوح بالا، ابتدا اورانیوم خالص را به گاز تبدیل می‌کند و سپس با استفاده از سانتریفیوژها آن را به غلظت‌های بالا می‌رساند. اورانیوم غنی‌سازی شده به غلظت ۹۰ درصد قابل استفاده در سلاح‌های هسته‌ای است.
وضعیت ایران
آگهیبنابر گزارش‌ها، جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر از بیش از ۱۵ هزار سانتریفیوژ در دو تاسیسات هسته‌ای اصلی خود بهره‌برداری می‌کند و تنها کشوری است که بدون داشتن سلاح هسته‌ای، اورانیوم با غلظت ۶۰ درصد تولید می‌کند.
۲ـ اورانیوم غنی‌سازی شده برای استفاده در سلاح هسته‌ای باید طی فرایند شیمیایی از حالت گاز به فلز تبدیل شود. سپس فلز حاصل باید ذوب شده و با استفاده از قالب‌های گرافیتی پیش‌گرم‌شده به شکل نیم‌کره در آید و این فرایند مکانیکی نیازمند ماشین‌آلات بسیار دقیق است.
وضعیت ایران
جمهوری اسلامی ایران از سال ۲۰۲۱ کار بر روی فلز اورانیوم را آغاز کرده است.
آگهی۳ـ برای ساخت کلاهک هسته‌ای، جمهوری اسلامی ایران بر روی توسعه سلاح‌های انفجاری با مکانیزم انفجاری کار کرده است که در آن مواد منفجره قوی برای فشرده‌سازی ماده شکافت‌پذیر به منظور آغاز واکنش زنجیره‌ای استفاده می‌شود. یکی از اجزای کلیدی در این فرآیند، سیستم سیم‌کشی است که پالس الکتریکی قوی را به چاشنی منتقل می‌کند تا مواد منفجره را به‌طور یکنواخت منفجر کند. این سیستم نیازمند دقت بالایی است تا اطمینان حاصل شود که انفجار به‌صورت همزمان در تمام نقاط رخ می‌دهد و فشرده‌سازی ماده شکافت‌پذیر به‌طور یکنواخت انجام می‌شود.
هسته‌ی سلاح هسته‌ای متشکل از فلز اورانیوم و آغازگر نوترونی است؛ آغازگری که با آزادسازی ناگهانی نوترون‌ها، واکنش زنجیره‌ای در انفجار هسته‌ای را فعال می‌کند.
وضعیت ایران
بنابر گزارش‌ها، جمهوری اسلامی ایران پیش‌تر بسیاری از اجزای کلاهک هسته‌ای را تولید و روی بسیاری از بخش‌های آن کار کرده است.
آگهی۴- فعالیت‌های گذشته جمهوری اسلامی ایران در زمینه تولید تسلیحات هسته‌ای با هدف نصب و پرتاب کلاهک از طریق موشک‌های بالستیک سوخت مایع شهاب-۳ انجام شده است. موشک شهاب-۳ از کلاهک بازگشتی جداشونده استفاده می‌کند. این کلاهک از سلاح هسته‌ای در برابر فشارهای پرتاب و بازگشت به جو محافظت می‌کند.
وضعیت ایران
به نظر می‌رسد که جمهوری اسلامی ایران سامانه موشکی خود را تا حد زیادی از فعالیت‌های گذشته‌اش در زمینه تسلیحات هسته‌ای جدا نگه داشته است. در نتیجه احتمالا جمهوری اسلامی ایران تمامی آزمایش‌های معمول برای ارزیابی عملکرد واقعی کلاهک هسته‌ای را بر روی موشک‌ها انجام نداده است.
۵- جمهوری اسلامی ایران باید جنبه‌های کلیدی تولید سلاح هسته‌ای را مخفیانه و به‌گونه‌ای پیش برد که بازرسان میدانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و نظارت دقیق سرویس‌های اطلاعاتی خارجی را دور بزند. این امر مستلزم آن است که ایران تاسیساتی برای ساخت اجزای سلاح هسته‌ای ایجاد کند، دانش خود را در زمینه ساخت سلاح به‌دقت تکمیل نماید، و اورانیوم را نیز غنی‌سازی کند.
آگهیچنین پیشرفت مخفیانه‌ای زمان‌بر خواهد بود و ایالات متحده و اسرائیل اعلام کرده‌اند برای جلوگیری از دستیابی ایران به بمب هسته‌ای از هیچ اقدامی خودداری نمی‌کنند.
وضعیت ایران
جمهوری اسلامی ایران تاکنون چندین تاسیسات هسته‌ای مخفیانه را بدون اطلاع‌رسانی به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی احداث کرده است.
source