تاریخ انتشار •به روز شده در
آگهیروزنامه راست‌گرای نیویورک‌پست که از حامیان پروپاقرص دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا و سیاست‌های حمایت‌گرایانه و ضدمهاجرتی او است، در گزارشی با عنوان «متحدان می‌گویند استیو ویتکاف خرفت دستوپا چلفتی لعنتی نباید مذاکرات ایران و روسیه را رهبری کند» به انتقاد از فرستاده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه و مذاکره‌کننده ارشد آمریکا در گفتگو‌ها با تهران و مسکو پرداخت. این درحالی است که آقای ترامپ و کاخ سفید همواره استیو ویتکاف را «معامله‌گر»، «تمام‌کننده کار» و «فرد ویژه» خطاب کرده و بر توانایی آن در به نتیجه رساندن مذاکرات تاکید کردند.
نیویورک‌پست در این گزارش با اشاره به سمت و اختیارات آقای ویتکاف در مذاکرات با روسیه، او را «سفیر شخصی غیررسمی دونالد ترامپ نزد ولادیمیر پوتین، رئيس‌جمهوری روسیه» دانست و مدعی شد که او به تنهایی در مذاکرات سطح بالا شرکت می‌کند و گاهی حتی از مترجمان کرملین برای این کار کمک می‌گیرد که خلاف پروتکل‌های دیپلماتیک است.
بنابر این گزارش به نقل از متحدان و نزدیکان دولت دونالد ترامپ، آقای ویتکاف در دیدار اخیر با ولادیمیر پوتین تنها بود و از همراهی مشاوران، کارشناسان یا افسران نظامی که معمولا در چنین مذاکراتی در کنار مقامات آمریکایی حضور دارند، بهره نجسته بود. این درحالی است که آقای پوتین با یوری اوشاکوف، دستیار و کریل دمیتریف، نماینده ویژه رئيس‌جمهوری روسیه در امور سرمایه‌گذاری حاضر شده بود.
جان هاردی، مدیر برنامه روسیه در بنیاد دفاع از دموکراسی (FDD)، اندیشکده محافظه‌کار و حامی اسرائيل مستقر در واشنگتن گفت: «هرکسی که وارد چنین گفتگو‌هایی با آقای پوتین می‌شود، باید افراد باتجربه در مورد روسیه را همراه با خود داشته باشد.»
یکی از اعضای دولت نخست آقای ترامپ درباره ویتکاف گفت: «آدم خوش‌قلبی است، اما یک خرفت دستوپا چلفتی لعنتی است. او نباید چنین کاری را تنها انجام دهد.»
شروع طوفانی
شروع کار آقای ویتکاف پیش از آغاز دوره دوم ریاست‌جمهوری آقای ترامپ بود و نتیجه نخستین اقدامات او، یعنی آتش‌بس دو ماهه میان اسرائيل و حماس درواقع یک روز پیش از آغاز کار دولت چهل و هفتمین رئيس‌جمهوری آمریکا اعلام شد. این شروعی طوفانی برای مذاکره‌کننده ارشد و غیررسمی دونالد ترامپ در امور خاورمیانه بود.
با این حال تلاش‌های او برای تمدید این آتش‌بس شکست خورد. به گزارش نیویورک‌پست، آقای ویتکاف در روز ۱۲ مارس و پس از مذاکره با نمایندگان حماس در قطر بر این باور بود که به توافق اصولی رسیده و قرار است پنج گروگان زنده اسرائيلی در ازای چندین زندانی فلسطینی آزاد شوند. اما دو روز بعد حماس با طرح پیشنهادی دیگر توافق را زیر سوال برد و چهار روز بعد آتش‌بس از هم پاشید.
آقای ویتکاف در گفتگویی با فاکس‌نیوز در روز ۲۳ مارس گفت: «فکر می‌کردم توافق خوبی داریم. حتی فکر کردم حماس هم موافقت کرده است. شاید گول خوردم. فکر می‌کردم همه‌چیز آماده است، اما انگار نبود.»
با اینکه بسیاری از اسرائیلی‌ها تلاش‌های ویتکاف را ارج می‌نهند، اما برخی بر این باورند که فقدان تجربه دیپلماتیک او باعث شده که قضاوت‌هایش را نادرست و مشوش بدانند.
شری فاین-گروسمن، رئیس سابق امور منطقه‌ای در شورای امنیت ملی اسرائیل گفت: «این تصور آقای ویتکاف که بازیگرانی مثل حماس و ایران صرفا به‌دنبال بقا هستند و می‌توان از طریق گفتگو با آن‌ها به نتیجه رسید، ناشی از سوء‌برداشت خطرناک او از اهداف ایدئولوژیک بلندمدت‌شان است. ما باید دشمنان‌مان را از منظر خودشان درک کنیم، نه از دید خودمان. آن‌ها رژیم‌هایی اقتدارگرا با ایدئولوژی‌های ریشه‌دارند، نه با منافع کوتاه‌مدت.»
مذاکره‌کننده یا پیام‌رسان پوتین
اکسیوس به نقل از منابع مطلع روز ۲۳ آوریل در گزارشی از «پیشنهاد نهایی» دونالد ترامپ برای پایان جنگ اوکراین خبر داد. بنابر این گزارش، این طرح مستلزم موافقت کی‌یف با چارچوبی بود که بر مبنای آن آمریکا شبه‌جزیره کریمه را به عنوان بخشی از روسیه به رسمیت می‌شناخت و اوکراین باید تسلط غیر رسمی روسیه را بر تقریبا تمام سرزمین‌های اشغالی از سال ۲۰۲۲ می‌پذیرفت.
ولودیمیر زلنسکی روز ۲۴ آوریل این طرح را ناقض قانون اساسی اوکراین دانست و آن را رد کرد. اوکراین «پیشنهاد نهایی» دولت آقای ترامپ را که پس از جلسه چهار ساعته آقای ویتکاف با ولادیمیر پوتین، تدوین شده بود، بسیار یک‌جانبه و به نفع روسیه دانست.
به گزارش فایننشال تایمز، آقای پوتین پس از ارائه این طرح پیشنهاد توقف پیشروی ارتش روسیه در جبهه فعلی را با هدف دستیابی به توافق احتمالی مطرح کرده بود.
مایکل مک‌فاول، سفیر سابق آمریکا در روسیه با انتقاد از رویکرد آقای ویتکاف در توافق با اوکراین در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «او نقش پیام‌رسان پوتین را ایفا می‌کند، درحال مذاکره نیست.»
آقای ویتکاف همچنین در گفتگویی با تاکر کارلسون، مجری سابق فاکس‌نیوز که اکنون پادکست مستقل منتشر می‌کند، مساله روسیه و اوکراین را «صرفا سیاسی» خواند، چهار منطقه دونتسک، خرسون، لوهانسک و زاپوریژیا که تحت اشغال روسیه هستند را «روس‌زبان» دانست و گفت: «اکثریت آن‌ها در همه‌پرسی‌ها خواهان پیوستن به روسیه بودند.»
آگهیچنین اظهاراتی به نوعی تکرار روایت روسیه است. مقامات اوکراین در واکنش به این اظهارات گفتند: «موضوع حاکمیت و کرامت است، نه سیاست.»
آقای زلنسکی نیز در روز ۱۷ آوریل آقای ویتکاف را به بازگو کردن روایت روسیه متهم کرد و گفت: «به نظرم آقای ویتکاف راهبرد طرف روس را اتخاذ کرده است. آگاهانه یا نه، او درحال بازگو کردن روایت مسکو است. چنین‌کاری هیچ کمکی نمی‌کند.»
مواجهه با تهران
به گزارش نیویورک‌پست، از لحاظ نظری مذاکره درمورد برنامه هسته‌ای با جمهوری اسلامی ایران آسان‌ترین وظیفه آقای ویتکاف است.
به گزارش این روزنامه آمریکایی، جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر و پس از دو سال جنگ نیابتی با اسرائيل در ضعیف‌ترین وضعیت خود است.
آگهیآقای ویتکاف در گفتگو با فاکس‌نیوز پس از دور نخست مذاکرات ایران و آمریکا که گفته بود ایران «برای داشتن برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای به غنی‌سازی بیش از ۳.۶۷ درصد نیاز ندارد» و محور اصلی مذاکرات «راستی آزمایی» است. با این حال یک روز بعد در توئیتی نوشت: « هر توافق نهایی باید چارچوبی برای صلح، ثبات و رفاه در خاورمیانه تعریف کند. به این معنا که ایران باید برنامه غنی‌سازی و تسلیحاتی هسته‌ای خود را متوقف کرده و از میان بردارد.»
این درحالی است که مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا نیز هفته گذشته در گفتگوی پادکستی تاکید کرد که جمهوری اسلامی ایران «تنها می‌تواند اورانیوم غنی‌شده را وارد کند، نه غنی‌سازی.»
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل تا کنون بارها خواستار برچیده‌شدن کامل برنامه غنی‌سازی اورانیوم جمهوری اسلامی ایران شده است و هواداران نگرش او در دولت ایالات متحده نیز بر این موضع تاکید کرده‌اند.
به گزارش نیویورک‌تایمز، آقای روبیو و مایک والتز، مشاور امنیت ملی کاخ سفید به مذاکرات با جمهوری اسلامی ایران بسیار بدبین هستند و با حمله نظامی به تاسیسات هسته‌ای ایران برای پایان دادن به بحران هسته‌ای جمهوری اسلامی موافقند. این درحالی است که آقای ویتکاف و جی‌دی ونس، معاون آقای ترامپ خواهان حل مساله از راه دیپلماسی هستند.
آگهیآندریا استریکر، پژوهشگر بنیاد دفاع از دموکراسی گفت: « یکی از بدترین سناریوها این است که توافقی حاصل شود که در ظاهر یک عقب‌نشینی باشد اما در واقع دائمی نباشد. از نظر فنی، ایران ممکن است بگوید که این محدودیت دائمی است، اما در عمل همه زیرساخت‌های غنی‌سازی خود را حفظ می‌کند تا صبر کند دولت ترامپ به پایان برسد و از توافق خارج شود. باید ایران را به نقطه‌ای رساند که برنامه هسته‌ای را تهدیدی برای بقای خود بداند، نه ابزاری برای حفظ بقا.»
جان بولتون، مشاور امنیت ملی پیشین آقای ترامپ و از مخالفان توافق هسته‌ای با جمهوری اسلامی ایران در شبکه اجتماعی ایکس مذاکرات استیو ویتکاف با مقامات تهران را «اتلاف اکسیژن» خواند و نوشت: « ایرانی‌ها تلاش می‌کنند با خرید زمان و گرفتن تخفیف در تحریم‌ها، ارتش خود را بازسازی کنند. ما نمی‌توانیم همین‌طور با آن‌ها آهسته و بی‌هدف پیش برویم. آقای ترامپ همان اشتباه آقای اوباما را می‌کند.»
source