روبیو در گفتوگویی با شبکه فاکسنیوز در این خصوص گفت: «ایران باید حمایت از تروریستها را متوقف کند، باید از کمک به حوثیها در یمن دست بکشد، باید از ساخت موشکهای دوربردی که هیچ هدفی جز حمل سلاح هستهای ندارند صرفنظر کند و همچنین باید به غنیسازی اورانیوم خود پایان دهد.»
ایران بارها اعلام کرده که مذاکرهای در خصوص برنامههای موشکی خود انجام نمیدهد و در عین حال مسئله غنیسازی اورانیوم را خط قرمز خود معرفی کرده است.
اظهارات روبیو در حالی مطرح میشود که پیشتر دور چهارم مذاکرات هستهای ایران و آمریکا به تعویق افتاده بود. خبرگزاری رویترز در گزارشی به نقل از یک مقام ارشد ایرانی گفته زمان جدید این مذاکرات به «رویکرد آمریکا» بستگی خواهد داشت.
روبیو در بخش دیگری از صحبتهای خود همچنین تأکید کرد ایران باید با بازرسی آمریکاییها از تأسیسات هستهایاش موافقت کند. او گفت ایران باید بهجای غنیسازی در داخل، اورانیوم غنیشده مورد نیازش را وارد کند.
او همچنین گفت: «اگر توانایی غنیسازی در سطح ۳/۶۷ درصد را داشته باشید، تنها چند هفته طول میکشد تا به ۲۰ درصد برسید، سپس ۶۰ درصد، و در نهایت به ۸۰ یا ۹۰ درصدی که برای ساخت سلاح لازم است.»
ایران تأکید کرده که طبق مفاد پیمان عدم اشاعه سلاحهای هستهای، حق غنیسازی اورانیوم را برای خود محفوظ میداند و قصدی برای ساخت بمب اتم ندارد.
روبیو همچنین تاکید کرد که جمهوری اسلامی باید بپذیرد که بازرسان آمریکایی در فرآیند بازرسی از تاسیسات هستهای ایران حضور داشته باشند و از جمله بتوانند از مراکز نظامی جمهوری اسلامی بازدید کنند.
جزئیات توافقات تهران و واشنگتن و اختلافات اسرائيل و آمریکا
دونالد ترامپ، ماه گذشته با تصمیم ناگهانی خود برای آغاز فوری مذاکرات با ایران، بسیاری را در آمریکا و همچنین بنیامین نتانیاهو را غافلگیر کرد. خبرگزاری رویترز در گزارشی مفصل با گفتگو با منابع مختلف منطقهای، ایرانی و غربی، شرایط موجود در مذاکرات را تشریح کرده است.
در این گزارش به نقل از چهار منبع آگاه آمده است که چرخش آمریکا به سمت مذاکراه با ایران در ماه گذشته میلادی، یک شوک بزرگ برای نتانیاهو بوده است. بر اساس گفته این منابع، در حالی که نتانیاهو برای جلب حمایت آمریکا از حمله نظامی به ایران به کاخ سفید رفته بود، در کمتر از ۲۴ ساعت بعد از نشست خبری مشترک با ترامپ متوجه شد که مذاکرات با ایران در چند روز آینده آغاز میشود.
رویترز به نقل از یک مقام ارشد امنیتی ایران که نامش فاش نشده مدعی شده که ایران همچنان نگران است که نتانیاهو چه با توافق و چه بدون آن حملهای را علیه ایران آغاز کند.
بعد از سه دور مذاکره بین ایران و آمریکا در عمان و ایتالیا، رویترز در در خصوص جزئيات گفتگوها به اطلاعات تازهای دست یافته است. بر اساس اعلام منابع آگاه، چارچوب اولیه توافق در حال بحث بین ایران و آمریکا ساختاری کلی برجام را حفظ میکند با این حال تفاوتها در آن قابل توجه هستند.
به گفته این منابع آگاه، مدت اجرای برجام به ۲۵ سال افزایش مییابد و نظارتها تقویت میشود و بندهای موسوم به غروب برجام که برخی از محدودیتها را پس از گذشت چندین سال متوقف میکرد گسترش میدهد.
بر اساس مباحث مطرح شده در مذاکرات، ایران باید ذخایر اورانیوم غنیشده خود و همچنین نوع سانتریفیوژها را محدود کند و از نسلهای پیشرفتهتر استفاده نکند. همچنین تهران باید اورانیوم ۶۰ درصدی خود را یا رقیق کند و یا آنرا صادر نماید. همچنین در مقابل تحریمهای آمریکا علیه ایران به شکل چشمگیری برداشته خواهند شد. این گزارش جزئياتی در خصوص تحریمهایی که قرار است در این توافق رفع شوند ارائه نکرده است.
وزارت خارجه آمریکا، وزارت خارجه ایران و دفتر نخستوزیر اسرائیل از اظهار نظر در اینباره خودداری کردهاند.
بنیامین نتانیاهو خواهان برچیده شدن کامل برنامه هستهای ایران و اجرای مدلی شبیه لیبی است؛ خواستهای که مقامهای ایرانی تاکید کردهاند برایشان غیر قابل پذیرش است. رویترز به نقل از سه منبع ایرانی گزارش داده که تهران بر سر حق غنیسازی هیچ مذاکرهای ندارد اما در خصوص اندازه ذخایر اورانیوم، صادرات آن به خارج از کشور و همچنین تعداد سانتریفیوژها مطالعه خواهد کرد. اتفاقی که در برجام هم رخ داده بود و ایران اورانیوم غنیسازی شده فراتر از از حد مجاز خود بر اساس آن توافق را به روسیه فرستاد.
بر اساس توافق برجام، ایران اجازه دارد غنیسازی اورانیوم را تنها تا سطح ۳.۶۷ درصد انجام دهد. اما بعد از خروج آمریکا از آن توافق در سال ۲۰۱۸، جمهوری اسلامی به صورت تدریجی این میزان را افزایش و حتی به سطح ۶۰ درصد رساند.
رویترز میگوید در مذاکرات آوریل ایران پیشنهاد داد که به همان سطح ۳.۶۷ درصد بازگردد و همچنین دسترسی گستردهتری به تاسیسات هستهای خود برای بازرسان آژانس فراهم سازد.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
این در حالی است که در اظهارات مقامهای آمریکایی تناقضهایی وجود دارد، پیش از مذاکرات رم، استیو ویتکاف در مصاحبهای به صورت تلویحی پذیرفته بود که ایران میتواند تا سطح ۳.۶۷ درصد غنیسازی کند. دفتر او اما چند روز بعد در بیانیهای در توییتر در اظهار نظری متفاوت گفته بود توافق با ایران باید برنامه هستهای ایران را برچیند.
همچنین در این مدت مارکو روبیو که حالا علاوه بر وزارت خارجه به صورت موقت، مسئولیت مشاور امنیت ملی رئيس جمهور آمریکا را هم پذیرفته به صورت قاطعانه از رد غنیسازی اورانیوم توسط ایران گفته است. مواظعی که شرایط را پیچیدهتر کرده است.
رویترز به نقل از یک مقام امنیتی ارشد ایرانی، گزارش داده که این مسئله که «ایران تنها ۵ هزار سانتریفیوژ حفظ کند و اورانیوم غنیشده مورد نیاز خود را از روسیه وارد کند» در مذاکرات مطرح شده است.
به گفته سه منبع ایرانی، یکی از خطوط قرمز رهبر ایران این است که میزان ذخایر اورانیوم غنیشده به کمتر از سطح مورد توافق در برجام بازگردد.
ایران اکنون از سانتریفیوژهایی بسیار پیشرفتهتر استفاده میکند در حالی که بر اساس برجام ایران ایران مجاز بود از حدود ۶ هزار دستگاه از نسل IR1 استفاده کند.
به گفته یکی از مقامات ارشد ایرانی، این مذاکرات عملاً در حال شکلگیری بهسوی «برجام ۲» با برخی الحاقات است که به ترامپ امکان میدهد آن را یک پیروزی معرفی کند، در حالی که ایران نیز بتواند حق غنیسازی خود را حفظ کند.
موضوع موشکهای بالستیک ایران نیز یکی دیگر از نقاط اختلاف است. آمریکا و اسرائیل خواهان توقف کامل این برنامه هستند، اما ایران آن را بخشی از حق دفاع مشروع خود میداند. یکی از مقامات ایرانی قبلاً گفته بود که تهران حاضر است بهعنوان حسننیت، از ساخت موشکهای قادر به حمل کلاهک هستهای خودداری کند، اما فراتر از الزامات برجام نخواهد رفت.
source