نگارش از یورونیوز فارسی
تاریخ انتشار •به روز شده در
آگهیچرخش غیرمنتظره دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در قبال توافق هستهای با ایران، موجب شگفتی اسرائیل و قدرتهای جهانی شده است. پس از آنکه اسنادی از پیشنهاد ایالات متحده منتشر شد که امکان غنیسازی محدود اورانیوم برای ایران را مطرح میکرد، ترامپ در شبکه اجتماعی تروث سوشال موضعی متفاوت اتخاذ کرد و اعلام داشت: «ما اجازه هیچگونه غنیسازی اورانیوم را نخواهیم داد!»
تهران نیز بلافاصله واکنش نشان داد و اعلام کرد هرگونه توافقی که شامل ممنوعیت غنیسازی باشد را رد خواهد کرد. در این فضای ابهامآلود، آژانس بینالمللی انرژی اتمی هشدار داده است که ایران اکنون مواد کافی برای ساخت ۹ بمب هستهای را دارد. شبکه سیانان نیز به نقل از منابع مطلع گزارش داد که دور ششم گفتوگوهای هستهای میان واشنگتن و تهران در وضعیت بسیار نامشخصی قرار دارد و ممکن است اصلا برگزار نشود.
در همین حال، پس از آنکه سازمان کشورهای صادرکننده نفت و متحدانش (اوپکپلاس) اعلام کردند که افزایش تولید برای ماه ژوئیه را در سطح ۴۱۱ هزار بشکه در روز (یعنی کمتر از انتظارات بازار) حفظ خواهند کرد و در واکنش به افزایش تنشهای ژئوپلیتیکی، بهویژه تشدید درگیری میان روسیه و اوکراین و همچنین احتمال رد شدن پیشنهاد هستهای آمریکا از سوی ایران، بهای نفت خام روز دوشنبه نزدیک به ۳ درصد افزایش یافت. قیمتها در معاملات روز سهشنبه نیز اندکی افزایش یافت.
در ادامه مروری خواهیم داشت بر گزیدهای از آنچه در رسانهها، نهادها و اندیشکدهها در مورد ایران نوشته شده است.
جاوید رحمان، استاد حقوق دانشگاه برونل لندن و گزارشگر ویژه سابق حقوق بشر در ایران به همراه ملانی اوبراین، استادیار حقوق بینالملل در دانشگاه استرالیای غربی در مقالهای مشترک به بررسی دو موضوع در زمینه نقض حقوق بشر در ایران میپردازد: تبعیض و سرکوب زنان و دختران و همچنین اعدامهای خودسرانه.
نویسندگان به «نظام آپارتاید جنسیتی حاکم در ایران» اشاره کردهاند که با «قوانین سختگیرانه، سن پایین ازدواج و مسئولیت کیفری کودکان،» حقوق و کرامت زنان و دختران را به شدت نقض میکند. تصویب قانون سرکوبگرانه اجباری بودن حجاب که مجازاتهای سنگین مالی و زندان برای زنان و حتی مسئولان جامعه در صورت عدم رعایت در نظر گرفته، از جمله مواردی است که اعتراضات گسترده داخلی و بینالمللی را برانگیخته و اجرای آن به تعویق افتاده است.
از سوی دیگر، ایران با داشتن بالاترین نرخ سرانه اعدام در جهان، سال ۲۰۲۴ را با افزایش این روند به پایان رسانده است؛ نویسندگان اشاره میکنند که در ایران در حال حاضر بیش از ۸۰ نوع جرم وجود دارد که مجازات اعدام برای آنها در نظر گرفته شده است. این جرائم شامل قصاص میشود، اما شامل موارد کلی و مبهم مرتبط با امنیت ملی نیز هست، مانند محاربه به معنای «برداشتن سلاح برای گرفتن جان یا اموال یا ایجاد ترس در جامعه»، فساد فیالارض به معنای «گسترش فساد در زمین» و بغی به معنای «شورش مسلحانه» اشاره دارد.
به گفته نویسندگان اعدامهایی که شامل جرائم مبهمی مانند امنیت ملی، مواد مخدر، و حتی اعدام کودکان و اقلیتهای قومی و مذهبی میشود و مبتنی بر اعترافات اجباری است که نقض آشکار حقوق بینالملل به شمار میرود.
نویسندگان پیشنهاد میکنند که جامعه بینالمللی باید در برابر رژیمی که حقوق مردم خود را رعایت نمیکند، اقدام جدی انجام دهد و همانطور که در این مقاله نشان دادهاند، چنین اقداماتی میتواند تأثیر مثبت داشته باشد. آنها اشاره میکنند که بریتانیا همچنان به انتقاد از قانون «حفظ خانواده از طریق ترویج فرهنگ حجاب و عفت» ادامه میدهد و از سایر کشورها میخواهند که فشار مستقیم خود را بر ایران حفظ کنند تا این قانون بهطور کامل لغو شود و همچنین از سازوکارهای سازمان ملل مرتبط با ایران حمایت کنند. نویسندگان تأکید دارند که باید در امان بودن مداوم رژیم ایران از مجازات به پایان برسد و تمامی قربانیان و خانوادههای آنها حق دارند عدالت و پاسخگویی را دریافت کنند.
انجمن ملی خبرنگاران بریتانیا (NUJ)در بیانیهای اعلام کرد که در آزار و اذیت خبرنگاران ایرانی مقیم بریتانیا از جمله دهها عضو این انجمن و خانوادههایشان افزایش شدیدی رخ داده است.
در این بیانیه آمده است که در ماههای اخیر، مجازاتهای نیابتی علیه والدین و اعضای خانواده آنها شدت یافته است، به طوری که بازجوییهای خودسرانه، ضبط گذرنامه، ممنوعیت سفر و تهدیدهای مختلف به طور چشمگیری افزایش یافته است.
بیبیسی بیانیهای صادر کرد و اعلام نمود قصد دارد شکایت دیگری به سازوکارهای ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل ارائه دهد.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
تیم دیوی، مدیرکل بیبیسی در این باره گفت: «علاوه بر تهدیدهای امنیتی شخصی که از سوی عوامل مرتبط با دولت ایران در خارج از مرزهای این کشور متوجه خبرنگاران بیبیسی فارسی است، اکنون شاهد افزایش نگرانکننده موارد آزار و اذیت اعضای خانواده آنان در داخل ایران هستیم. این اقدامات آشکارا با هدف سوءاستفاده از پیوندهای خانوادگی بهعنوان ابزاری برای اعمال فشار صورت میگیرد تا خبرنگاران ما را وادار به ترک حرفه خود یا بازگشت به ایران با وعدهها دروغین کنند.»
انجمن ملی خبرنگاران بریتانیا ضمن اشاره به تفهیم اتهام سه نفر مظنون به جاسوسی برای ایران در تاریخ ۱۷ مه به اتهامات جدی از جمله نظارت غیرقانونی و قصد ارتکاب خشونت علیه خبرنگاران شبکه ایران اینترنشنال؛
پیشنهاد میکند که دولت بریتانیا باید به تعهد مثبت و خوشآمدگویی خود عمل کند و ایران را بابت هدف قرار دادن خبرنگاران مقیم بریتانیا مسئول و پاسخگو بداند.
جان فترمن سناتور دموکرات ایالت پنسیلوانیا روز دوشنبه در مراسمی با حضور دیو مککورمیک، سناتور جمهوریخواه همان ایالت سخنرانی کرد.
در این دیدار، آقای فترمن از تصمیم دونالد ترامپ برای خروج آمریکا از توافق هستهای ایران که در دوران اوباما امضا شده بود، استقبال کرد و آن را «کار درستی» دانست. او همچنین از انتقال سفارت آمریکا از تلآویو به بیتالمقدس تمجید کرد.
آقای فترمن همچنین اعتراف کرد که حزب دموکرات در مسائلی همچون امنیت مرزی دچار اشتباه است.
این سناتور دموکرات در زمان امضای توافق هستهای برجام در سال ۲۰۱۵ خودش از آن حمایت میکرد، اما حالا معتقد است که آقای ترامپ در آن زمان تصمیم درستی گرفت.
او همچنین به ترامپ پیشنهاد داد که مذاکرات با ایران را کنار بگذارد و اجازه دهد اسرائیل به تأسیسات هستهای ایران حمله کند، چرا که به باور او این اقدام میتواند باعث «تحول منطقه» شود.
اِما اشفورد، پژوهشگر ارشد اندیشکده امریکایی انستیتو استیمسون نوشت که اگر بگوییم مذاکرات با ایران مهمترین بخش از میراث سیاست خارجی ترامپ است ممکن است اغراقآمیز به نظر برسد؛ اما با این حال، روند مذاکرات با ایران میتواند بهترین نشانه باشد که ترامپ و مشاورانش توانایی دور نگه داشتن آمریکا از درگیریهای بینتیجه در خاورمیانه را دارد و به جای آن میتواند بیشتر روی چالشهای مهمتری مثل چین تمرکز کند.
وی تاکید میکند که اگر ترامپ واقعا قصد دارد وابستگی آمریکا به دخالت در خاورمیانه را پایان دهد، حمله به ایران شروع بدی خواهد بود.
ولی اگر بتواند یک توافق بزرگ و خوب درباره برنامه هستهای ایران به دست بیاورد، شاید آمریکا بتواند بالاخره بهصورت جدی توجهاش را به سیاست چرخش به آسیا معطوف کند که تا اینجا هم خیلی برای آن دیر شده است.
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
source