آگهیدونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل حملات ماه گذشته به زیرساخت‌های هسته‌ای ایران را موفقیتی بزرگ خوانده و اعلام کردند که این حملات برنامه هسته‌ای ایران را که به گفته آن‌ها با هدف دستیابی به سلاح هسته‌ای طراحی شده بود، به عقب رانده است.
به گفته دو دیپلمات، با توجه به این که ارزیابی‌های اطلاعاتی نشان می‌دهند ایران همچنان ذخایر پنهان اورانیوم غنی‌شده و توانایی فنی لازم را برای بازسازی برنامه هسته‌ای در اختیار دارد، دو رهبر می‌دانند که پیروزی‌شان بیش از آن‌که راهبردی باشد، موقتی است.
بنابر اظهارات این دو دیپلمات، محور اصلی اختلاف نظر میان دونالد ترامپ و بنیامین نتانیاهو، نحوه اعمال فشار بیشتر بر ایران است. آقای ترامپ تاکید دارد که اولویت او دیپلماسی است و می‌خواهد با استفاده از راهکارهای محدود، اطمینان حاصل کند که ایران هرگز به سلاح هسته‌ای دست نمی‌یابد.
اما، به گفته منبع آگاه از تفکر نخست‌وزیر اسرائیل، آقای نتانیاهو برنامه غنی‌سازی اورانیوم ایران را تهدید وجودی برای اسرائيل می‌داند و خواهان استفاده بیشتر از نیروی نظامی برای وادار کردن تهران به عقب‌نشینی اساسی از این برنامه و حتی در صورت لزوم سقوط جمهوری اسلامی است.
به گزارش رویترز، اختلاف نظر دو رهبر درباره ایران، در موضوع آتش‌بس با حماس در غزه و آزادی گروگان‌ها نیز بازتاب یافته است.
دونالد ترامپ که مشتاق است خود را در نقش صلح‌طلب جهانی معرفی کند، به دنبال آتش‌بس جدیدی میان اسرائیل و حماس در غزه است. اما جزئیات توافق پساجنگ همچنان نامشخص و هدف نهایی نامعلوم باقی مانده است.
در مقابل، آقای نتانیاهو اگرچه در ظاهر از مذاکرات آتش‌بس حمایت می‌کند، اما تاکید کرده که متعهد به «نابودی کامل» حماس است. نخست‌وزیر اسرائیل خواهان اخراج رهبران باقی‌مانده حماس به کشوری چون الجزایر است. این در صورتی است که حماس چنین خواسته‌ای را به‌طور قاطع رد کرده است. به گفته دو مقام آگاه در خاورمیانه، فاصله زیادی میان توقف موقت در درگیری‌ها و دستیابی به یک راه‌حل پایدار وجود دارد.
به گفته یک منبع آگاه از تفکرات آقای نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل از اقدام ایالات متحده برای ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای با تهران در نروژ در هفته جاری، ناراضی است. این مذاکرات نخستین اقدام دیپلماتیک پس از حملات اخیر است و آقای نتانیاهو با هرگونه ابتکاری که بتواند به حکومت ایران راه نجات اقتصادی یا سیاسی بدهد، مخالف است.
مدل لیبی
به گفته این منبع، آقای نتانیاهو در مورد ایران با هر چیزی کمتر از «الگوی لیبی» مخالف است. این بدان معناست که تهران باید همه تاسیسات هسته‌ای و موشکی خود را به‌طور کامل و تحت نظارت دقیق برچیند و حتی از غنی‌سازی اورانیوم برای مصارف غیرنظامی نیز صرف‌نظر کند.
به گفته مقامات غربی و منطقه‌ای، اسرائیل نه تنها به‌دنبال دیپلماسی نیست، بلکه خواهان «تغییر رژیم» در ایران است و آقای نتانیاهو می‌داند در صورتی که تهران از جاه‌طلبی هسته‌ای خود دست نکشد، برای حملات مجدد علیه ایران دست‌کم به چراغ سبز آقای ترامپ نیاز دارد.
به گفته دیپلمات‌ها، با این حال اهداف رئیس‌جمهوری آمریکا متفاوت است. او پس از حملات ژوئن، موقعیت به وجود آمده را به عنوان فرصتی برای تحت فشار گذاشتن ایران و دستیابی به دستاوردی بزرگ در عرصه دیپلماسی در زمینه احیای روابط با ایران می‌بیند.
آقای ترامپ روز دوشنبه در جریان ضیافت شام با نخست‌وزیر اسرائيل اعلام کرد که امیدوار است در آینده بتواند تحریم‌ها علیه ایران را لغو کند.
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری ایران روز دوشنبه طی پیامی در شبکه اجتماعی ایکس با شرح گفتگوی خود با تاکر کارلسون، مجری پیشین فاکس‌نیوز، نوشت: «در گفتگویی که با رهبری داشتیم، ایشان باور داشتند که سرمایه‌گذاران آمریکایی می‌توانند به ایران بیایند و هیچ مانعی برای فعالیت آن‌ها وجود ندارد.»
آقای پزشکیان بدون اشاره به اقدام آمریکا در حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران افزود: «متاسفانه این اسرائیل است که اجازه آرامش به منطقه نمی‌دهد.»
به گزارش رویترز، چنین پیامی احتمال گنجاندن روابط اقتصادی در مذاکرات را تقویت می‌کند.
بنابر این گزارش، جمهوری اسلامی ایران اکنون با دو گزینه دشوار روبه‌رو است؛ یکی این که با ادامه برنامه هسته‌ای با حملات بیشتر روبرو شود و دیگری این که عقب‌نشینی کند و در داخل کشور تحقیر شود. به گفته مقام‌های غربی و منطقه‌ای، با توجه به این‌که آقای ترامپ خواستار حصول فوری توافق و دستاوردهای اقتصادی برای آمریکا است و ایران نیز حاضر نیست برنامه هسته‌ای خود را کنار بگذارد، شرایط موجود ممکن است ایران را به سوی طولانی کردن مذاکرات سوق دهد.
به گفته منبع آگاه به ذهنیت آقای نتانیاهو، گزینه جایگزین برای اسرائيل راهبرد مهار مستمر از طریق حملات دوره‌ای برای جلوگیری از بازسازی توان هسته‌ای ایران است. اسرائیل پس از حملات هوایی اخیر به ایران، بار دیگر جایگاه خود را به‌عنوان قدرت بی‌رقیب نظامی منطقه تثبیت کرده است و اکنون بیش از هر زمان دیگر برای استفاده از توان نظامی هم اراده دارد و هم می‌تواند آن را با دقت و مصونیت نسبی از عواقب و مجازات به کار گیرد.
در همین حال، واشنگتن راهبردی محتاطانه در پیش گرفته است. اگرچه برخی سیاستمداران تندرو در آمریکا همچنان خواهان تغییر رژیم در ایران هستند، اما به نظر می‌رسد آقای ترامپ تمایلی ندارد هزینه‌های عظیم نظامی، سیاسی و اقتصادی چنین پروژه‌ای را بر دوش بکشد.
رئیس‌جمهوری آمریکا بلافاصله پس از حمله به ایران اعلام پیروزی کرد و در حالی که گفته است در صورت ادامه غنی‌سازی اورانیوم ایران، حمله‌ای دیگر را بررسی خواهد کرد، عملیات ۲۲ ژوئن را به‌عنوان اقدام جسورانه، دقیق و یک‌باره معرفی کرده است.
بدون حمله زمینی
الکس وتانکا، مدیر برنامه ایران در اندیشکده موسسه خاورمیانه در واشنگتن معتقد است که تاکید مکرر آقای ترامپ بر «نابودی کامل» برنامه هسته‌ای ایران بیش از این که پیروزی باشد، هشدار است. او گفت که اظهارات آقای ترامپ مبنی بر این که «نخواهید بیش از این جلو بروم»، به این معناست که رئیس‌جمهوری آمریکا فکر می‌کند اقدامات لازم را انجام داده و نمی‌خواهد بیش از این خود را درگیر کند.
آلن ایر، دیپلمات پیشین آمریکایی و کارشناس فارسی‌زبان مسائل ایران، گفت که آقای نتانیاهو و متحدان تندرو او با وجود تمام شعارهایشان، هیچ نقشه راه واقع‌بینانه‌ای برای تغییر رژیم ارائه نداده‌اند. در مورد ایران برخلاف عراق، نه نیروی زمینی در کار است و نه اپوزیسیون معتبری که بتواند حکومتی را که به شدت از سوی سپاه پاسداران محافظت می‌شود، سرنگون کند.
به گفته دیپلمات‌ها، آمریکا ممکن است از اقدامات نظامی اسرائیل حمایت کند و حتی تسلیحات پیشرفته در اختیار آن قرار دهد، اما تمرکز اصلی واشنگتن برای وادار کردن تهران به عقب‌نشینی بر فشار اقتصادی و اهرم‌های دیپلماتیک است و نتیجه این وضعیت، بن‌بستی شکننده با پایانی نامشخص است.
به گفته منبع نزدیک به آقای نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل شرایط کنونی را فرصت راهبردی کوتاه‌مدت می‌داند که بی‌تردید باید از آن بهره برد. در محاسبات او، زمان مناسب برای حمله بیشتر، اکنون است؛ پیش از آن‌که ایران دوباره توان خود را بازیابد.
به گفته این منبع، اگرچه در حال حاضر، پدافند هوایی ایران آسیب دیده، زیرساخت‌های هسته‌ای تضعیف شده، نیروهای نیابتی سرکوب شده‌اند و بازدارندگی ایران خدشه‌دار شده است. اما پنجره زمانی تهران برای بازسازی و بازیابی توان خود، به مرور گشوده‌تر خواهد شد.
به گفته دیپلمات‌ها و دو مقام خاورمیانه‌ای ، بنیامین نتانیاهو پرونده ایران را از چه از لحاظ راهبردی و چه مقابله با تهدید وجودی «ناتمام» می‌داند.
source