خبرگزاری فرانسه در گزارشی که به تقویت روابط و «اتحاد رو به رشد» ایران و روسیه اختصاص یافته از ظهور ائتلافی قدرتمند خبر داده که «غرب را به لرزه انداخته است.»
آگهیدر این گزارش آمده است: همکاری و اتحاد رو به رشد ایران و روسیه که پیش‌تر تهران را با مسکو در جنگ علیه اوکراین همراه کرده، روز به روز بر نگرانی‌های غرب به ویژه در پی افزایش تنش‌ها در خاورمیانه، می‌افزاید.
جمهوری اسلامی ایران و روسیه طی ماه‌های اخیر، قرن‌ها رقابت منطقه‌ای را که به دوران امپراتوری بازمی‌گردد، کنار گذاشته‌اند تا روی یک رویای مشترک در تقابل با غرب تمرکز کنند.
در نمادی جدید از تقویت روابط میان دو کشور، مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری ایران قرار است روز جمعه در حاشیه نشست سران کشورهای آسیای مرکزی در ترکمنستان با ولادیمیر پوتین، رهبر روسیه دیدار و گفتگو کند.
این ملاقات، نخستین دیدار رو در روی رهبران دو کشور به شمار می‌رود که پیش از سفر برنامه‌ریزی شده آقای پزشکیان به روسیه در اواخر ماه جاری صورت خواهد گرفت.
غرب ایران را متهم می کند که پهپادهای تهاجمی و نیز موشک‌های بالستیک، در اختیار روسیه قرار می‌دهد که به گزارش فرانس‌پرس، این تسلیحات نقش مهمی در تقویت ماشین جنگی روسیه علیه اوکراین دارند.
فرانس‌پرس در گزارش خود می‌افزاید: با توجه به افزایش تنش‌ها میان ایران و اسرائيل و اینکه دو طرف در خطر فرو رفتن در چرخه‌ای از حملات تلافی‌جویانه قرار دارند، این ائتلاف می تواند حتی بیشتر تقویت شود زیرا تهران و مسکو هر دو به دنبال راهی برای خروج از انزوای بین‌المللی هستند.
به گفته نیکول گرایوسکی، از اعضای مؤسسه صلح بین‌المللی کارنگی: «انتقال موشک‌های بالستیک ایران به روسیه نشان از یک مشارکت دفاعی عمیق‌تر نسبت به گذشته دارد؛ این همکاری نظامی اکنون از پهپادها فراتر رفته و تسلیحات پیشرفته‌تری را شامل می‌شود.»
کشورهای غربی ایران را متهم کرده‌اند که موشک‌های بالستیک فتح-۳۶۰ را که برد آنها تا حدود ۱۲۰ کیلومتر تخمین زده می‌شود، در اختیار روسیه قرار داده است.
به گزارش فرانس‌پرس، ایالات متحده بیم آن دارد که تحویل این سلاح‌ها به روس‌ها امکان دهد تا موشک‌های پیشرفته‌تری را با برد بیشتر برای مصارف دیگر ذخیره کنند.
یک مقام ارشد غربی که خواست نامش فاش نشود، به خبرگزاری فرانسه گفت: «در حال حاضر نمی‌توان پیش‌بینی کرد که تنش‌های خاورمیانه بر روند تحویل سلاح‌ها از سوی ایران تاثیر خواهد گذاشت یا خیر؟»
«متکی و نیازمند به یکدیگر»
روسیه که اولین نیروگاه هسته‌ای ایران را ساخت، از جمله قدرت‌های جهانی وقت به شمار می‌رود که سال ۲۰۱۵ توافق هسته‌ای با ایران را با هدف جلوگیری از دستیابی تهران به سلاح اتمی، امضا کرد.
این توافق زمانی از هم پاشید که دونالد ترامپ ایالات متحده را به صورت یکجانبه از آن خارج کرد و حالا این نگرانی وجود دارد که روسیه دیگر مانند قبل نه تنها ایران را برای محدود‌کردن بلندپروازی‌های هسته‌ای‌اش تحت فشار قرار ندهد بلکه ممکن است این کشور را به ارتقا برنامه‌های هسته‌ای تشویق کرده و حتی در ارائه دانش فنی یاری کند.
اندیشکده شورای آتلانتیک آمریکا در گزارش اخیر خود آورده است: «با توجه به وابستگی روسیه به تهران برای دریافت پهپادهای تهاجمی و سایر کمک‌های تسلیحاتی در جنگ علیه اوکراین، واشنگتن نمی‌تواند انتظار داشته باشد که مسکو به تلاش‌های پیشین برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای بپیوندد.»
در این گزارش همچنین تصریح شده است که «نظام تحت ریاست پوتین در روسیه در واقع، حتی ممکن است از چشم انداز ایران مجهز به سلاح هسته‌ای برای منحرف کردن تمرکز ایالات متحده و دیگر کشورهای غربی از جنگ خود علیه اوکراین استقبال کند.»
روابط نزدیک تهران و مسکو بنا به آنچه فرانس‌پرس به آن اشاره دارد در سطوح مختلف گسترش یافته و مسعود پزشکیان در همین راستا قرار است در اجلاس ماه اکتبر بریکس در شهر کازان روسیه شرکت کند.
آگهیبریکس گروهی متشکل از اقتصاد‌های نوظهور به رهبری روسیه و چین است که تهران امسال رسما به آن ملحق شد.
این گزارش همچنین به سفر ژوئیه ۲۰۲۲ ولادیمیر پوتین به تهران و دیدار وی با علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران اشاره کرده و از آن به عنوان فرصت نادری که برای یک رهبر خارجی غیر مسلمان فراهم شده، یاد کرده است.
نویسنده سپس دغدغه‌های داخلی پیش روی رهبران روسیه و ایران را یادآور می‌شود و می‌افزاید کرملین همزمان با ادامه جنگ علیه اوکراین به‌شدت افکار عمومی روسیه را زیر نظر دارد و رهبر ایران در صدد ممانعت از شکل‌گیری دوباره اعتراض‌هایی سراسری است که سپتامبر ۲۰۲۲ این کشور را فرا گرفت.
نیکول گرایوسکی، از اعضای مؤسسه صلح بین‌المللی کارنگی که کتابی نیز در باره روسیه و ایران دارد، معتقد است: «روابط دو کشور بسیار عمیق و فراتر از روابط تجاری است، روسیه و ایران اکنون به طور فزاینده‌ای به یکدیگر متکی هستند.»
آگهیوی در همین راستا افزود: «علاوه بر این، روسیه و ایران هر دو خود را برای بقای رژیم حاکم دراین دو کشور متکی به یکدیگر می‌بینند.»
«بر شمردن تنش‌ها»
با این حال تاریخ رقابت منطقه‌ای بین ایران و روسیه در منطقه دریای خزر، قفقاز و آسیای مرکزی به عنوان بخشی از آنچه به عنوان «بازی بزرگ» در قرن نوزدهم شناخته می‌شد، به این راحتی به فراموشی سپرده نمی‌شود.
یکی از نمادین‌ترین موارد این رقابت، قتل الکساندر گریبایدوف، دیپلمات، نمایشنامه‌نویس، شاعر و آهنگساز روس در سال ۱۸۲۹ بود که تا به امروز در روسیه به یاد‌ها مانده است.
گریبایدوف که در سن ۳۴ سالگی به عنوان سفیر روسیهٔ تزاری به ایران فرستاده شده بود توسط گروهی خشمگین در تهران به قتل رسید.
آگهیتازهترین نمونه از این تنش‌ها، اختلاف بین ایران و روسیه بر سر طرح آذربایجان و ترکیه برای ایجاد یک مسیر زمینی در جنوب قفقاز معروف به کریدور زنگزور است که دریای خزر را به ترکیه متصل می‌کند. مسیر این کریدور در امتداد مرز ایران قرار دارد و تهران از این طرح بسیار خشمگین است.
تهران همچنین خواهان دریافت امتیاز‌های بیشتری از این رابطه است و چشم به جنگنده‌های سوخوی روسیه برای به‌روزرسانی و تقویت ناوگان قدیمی نیروی هوایی خود دارد.
فرانس‌پرس در انتهای این گزارش می‌افزاید: با وجود اعلام توافق بر سر دریافت این جنگنده‌های پیشرفته از سوی ایران، روسیه هنوز آنها را به تهران تحویل نداده است.
یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید
آگهیsource