در حالی که وزارت خارجه فرانسه روز جمعه صرفا اعلام کرد که پاریس «به تعهد دیرینه خود در حمایت از عدالت بینالمللی و کار مستقل دیوان پایبند است»، دومینیک دو ویلپن نخستوزیر پیشین این کشور شب گذشته در یک گفتگوی تلویزیونی بطور واضح گفت که فرانسه «قطعا» این تصمیم دیوان کیفری بینالمللی را اجرا خواهد کرد.
دیوان کیفری بینالمللی روز پنجشنبه ۲۱ نوامبر قرار بازداشت بنیامین نتانیاهو نخستوزیر اسرائیل، یوآو گالانت وزیر دفاع سابق اسرائیل و محمد ضیف، رهبر نظامی حماس را صادر کرد و اتحادیه اروپا نیز خواستار رعایت این دستور شد.
با این وجود «کریستوف لموئن»، سخنگوی وزارت خارجه فرانسه یک روز بعد در بامداد جمعه ۲۲ نوامبر تنها اعلام کرد که «پاریس به این قرار بازداشت توجه میکند» و اینکه فرانسه حامی استقلال و بیطرفی دادستانهای دیوان بینالمللی کیفری است. او همچنین گفت که «مبارزه با مصونیت از مجازات، اولویت ما است».
بسیاری بیانیه رسمی دولت فرانسه را «مبهم» میدانند زیرا در این باره که اگر این افراد وارد خاک فرانسه شوند دستگیر خواهند شد یا خیر، سکوت کرده است.
آقای لموئن نیز در پاسخ به این پرسش که “در صورت سفر مقامات اسرائیلی به فرانسه، چه اقدامی خواهید کرد؟” تنها پاسخ داد که این یک موضوع «پیچیده قانونی» است که نیاز به تحلیل عمیق دارد.
سخنگوی وزارت خارجه فرانسه همچنین گفت: «پاریس حملات تروریستی ضدیهودی ۷ اکتبر توسط حماس و سایر گروههای تروریستی علیه اسرائیل را به شدت محکوم کرده و همچنان نیز محکوم میکند…. باید یادآوری کرد که هیچ برابری احتمالی بین حماس به عنوان یک گروه تروریستی و اسرائیل به عنوان یک کشور دموکراتیک وجود ندارد.»
«احترام به قانون یک ضرورت است»
در میان سیاستمداران فرانسه نیز درباره چگونگی برخورد با این قرار بازداشت، دو دیدگاه متفاوت دیده میشود.
دومینیک دو ویلپن، نخستوزیر پیشین فرانسه در دوران ریاست جمهوری ژاک شیراک، شب گذشته در جریان گفتگو با شبکه خبری LCI فرانسه، تاکید کرد که فرانسه «عملاً» نیز تصمیم دیوان کیفری بینالمللی را اجرا خواهد کرد.
او اتخاذ چنین تصمیمی را از سوی فرانسه «بدیهی» خواند و افزود که احترام به قوانین بینالمللی «برای حفظ اعتبار اروپا»، آنهم در جهانی که ظهور «اتحادهای جایگزین» همچون اتحاد چین و روسیه غرب را تضعیف میکند، ضروری است.
آقای دو ویلپن همچنین با نقد استاندارد دوگانه اروپاییها در قبال اوکراین و خاورمیانه گفت: «چنین رفتارهایی باعث شده که ما اعتبار خود را در چشم جهانیان از دست بدهیم. بنابراین باید از دستور دیوان کیفری بینالمللی پیروی کنیم. این همان چیزی است که اعتبار ما را به عنوان کشور اروپایی تثبیت میکند وگرنه بدنام و مقهور خواهیم شد!»
نگرش دومینیک دو ویلپن منعکس کننده یک دیدگاه جهانی است که در آن «عدالت بینالمللی» نقش اولیه را در تنظیم منازعات ایفا می کند.
از نظر او اجرای این قرار بازداشت، نه تنها یک مسئله اصولی است بلکه اهرمی برای بازگرداندن نظم چندجانبه است.
او هشدار داد که فرانسه و اروپا در خطر همسویی بیش از حد با قدرتهای مسلط مانند ایالات متحده هستند که استقلال آنها را به خطر میاندازد.
دومینیک دو ویلپن همچنین گفت که اگر فرانسه احترام به قواعد بینالمللی را کنار بگذارد، اعتبار خود را بویژه در موضوع اوکراین از دست خواهد داد.
دو ویلپن و سخنان سژورنه
البته آقای دو ویلپن ادعا کرد که فرانسه حتی زودتر از اینها در این باره موضع خود را اعلام کرده است و «استفان سژورنه»، وزیر خارجه این کشور پیش از این هم گفته است که کشورش تصمیم دادگاه کیفری بینالمللی را اعمال خواهد کرد.
با این وجود رسانههای فرانسه مینویسند که این بخش از سخنان او صحت ندارد. زیرا استفان سژورنه پیش از این در ماه مه تنها در صورت احتمال صدور چنین قرار بازداشت گفته بود: «من به قوانین بینالمللی و نهادهایی که قوانین بینالمللی را ارائه میکنند، بسیار احترام میگذارم. از لحظهای که حکم بینالمللی وجود داشته باشد، توصیههایی نیز از سوی دیوان وجود خواهد داشت و ما این دستورات را همانطور که تا کنون بطور سیستماتیک پیروی کردهایم، دنبال خواهیم کرد.»
دولت «دوست و دموکراتیک» اسرائیل
اما مانوئل والس، نخستوزیر پیشین فرانسه در دوران ریاست جمهوری فرانسوا اولاند نیز با حضور در همین شبکه خبری (LCI ) گفت که اگر همچنان نخستوزیر فرانسه بود، چنین تصمیم دیوان را اجرا نمیکرد. از نظر او این تصمیمات فراتر از همه ملاحظات سیاسی است و خطر تشدید تنشها را در پی دارد.
او تا آنجا پیش رفت که گفت دیوان کیفری بینالمللی اعتبار خود را از دست داده است و افزود: «فکر میکنم که بخش بزرگی از نهادهای بینالمللی …از معنا تهی شدند.»
او با تمرکز روی روابط پاریس و تل آویو، از اسرائیل به عنوان یک «دولت دوست و دموکراتیک» یاد کرد و نسبت به سوء استفاده از قرار بازداشت دیوان از سوی بازیگرانی که او آنها را «متخاصم» میداند، مانند حماس و برخی جنبشهای سیاسی در اروپا، هشدار داد.
source