تاریخ انتشار •به روز شده در
طرح پیشنهادی دونالد ترامپ مبنی بر اینکه ایالات متحده میبایست باریکه جنگزده و ویرانشده غزه را تحت کنترل خودش بگیرد و آن را از نظر اقتصادی توسعه دهد، دقیقا بر روی یکی از حساسترین مسائل در منازعه عربی-اسرائیلی دست گذاشته است.
طرح آقای ترامپ احتمالاً نگرانی و ترس را در میان فلسطینیهای غزه تشدید خواهد کرد. جمعیت غزه پیش از جنگ حدود ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر بود و حالا آنها از اخراج از این منطقه میترسند. کشورهای عربی نیز که سالها نگران تاثیرات بیثباتکننده هرگونه کوچ گسترده مردم فلسطینی هستند نیز از این بابت نگران هستند.
دلیل نگرانیها چیست؟
فلسطینیها مدتهاست که با آنچه خودشان «نکبت» یا فاجعه مینامند، دست و پنجه نرم میکنند. ۷۰۰ هزار نفر از فلسطینیها در جنگی که در زمان تاسیس اسرائیل در سال ۱۹۴۸ میلادی رخ داد، از خانههای خود آواره شدند.
بسیاری از آنها به کشورهای عربی همسایه از جمله اردن، سوریه و لبنان پناه بردند، جایی که بسیاری از آنها و نسلهایشان هنوز در اردوگاههای پناهندگان زندگی میکنند. برخی هم به غزه رفتند. اسرائیل صحت این روایت را که آنها مجبور به ترک خانههایشان شدهاند، رد میکند.
به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
درگیری اخیر که در حال حاضر در چارچوب یک توافق آتشبس شکننده متوقف شده است، شاهد بمبارانها و حملات زمینی بیسابقهای از سوی اسرائیل در غزه بوده است که مناطق شهری را به طور گستردهای ویران کرده است.
بیشتر مردم غزه در جریان حملات اسرائیل بارها مجبور به جابجایی شدهاند. حملات اسرائیل در واکنش به حمله گروه مسلح فلسطینی حماس به اسرائیل و کشته شدن ۱۲۰۰ نفر در تاریخ هفتم اکتبر ۲۰۲۳ (۱۵ مهر ۱۴۰۲) شروع شد. طبق آمار مقامات بهداشتی فلسطینی، از آن زمان بیش از ۴۷ هزار نفر در غزه کشته شدهاند.
سامی ابو زُهری، یکی از مقامات حماس، روز چهارشنبه ۵ فوریه (۱۷ بهمن) گفت که اظهارات آقای ترامپ در مورد تصاحب غزه «مزخرف» و «پوچ» است و میتواند منطقه را مشتعل کند.
فلسطینیها چگونه در جریان درگیریهای اخیر آواره شدهاند؟
قبل از آغاز حملات اسرائیل در سال ۲۰۲۳، این کشور به فلسطینیها مهلت داد که از شمال غزه به مناطقی که به گفته اسرائیل امن بودند، بروند. با گسترش حملات، اسرائیل از آنها خواست که به سمت جنوب و منطقه رفح، در مرز با مصر، حرکت کنند.
بعد از آن و قبل از آغاز حملات اسرائیل به رفح، از فلسطینیها خواسته شد که به منطقه تعیین شده بشردوستانه جدیدی به نام «المواسی» در غزه منتقل شوند، منطقهای که ۱۲ کیلومتر امتداد دارد و از مناطق غربی دیر البلح در مرکز نوار غزه آغاز میشود و به خان یونس و رفح در جنوب میرسد.
طبق تخمینهای سازمان ملل، تا ۸۵ درصد از جمعیت غزه، که یکی از پرجمعیتترین مناطق جهان است، از خانههای خود آواره شدهاند.
آیا ممکن است یک جابجایی بزرگ از غزه رخ دهد؟
بسیاری از فلسطینیها در غزه گفتهاند که حتی اگر اجازه داشته باشند از این منطقه خارج شوند، باز هم این کار را نخواهند کرد؛ زیرا از اینکه این اقدام به جابجایی دائمی دیگری منجر شود و تکرار فاجعه نکبتبار ۱۹۴۸ باشد، میترسند.
مصر و دیگر کشورهای عربی به شدت با هرگونه تلاش برای مجبور کردن فلسطینیها به عبور از مرز مخالفند. مانند فلسطینیها، آنها نیز میترسند که هر حرکت انبوه از مرز به تضعیف بیشتر چشمانداز «راهحل دو دولت» – یعنی ایجاد دولت فلسطین در کنار اسرائیل – منجر شود و کشورهای عربی با پیامدهای آن مواجه شوند.
عربستان سعودی اعلام کرده است که بدون ایجاد یک دولت فلسطینی، روابط دیپلماتیک با اسرائیل برقرار نخواهد کرد که با ادعای ترامپ مبنی بر اینکه ریاض ایجاد یک دولت فلسطینی را طلب نکرده است، در تضاد است.
ایالات متحده ماهها تلاش دیپلماتیک کرد تا عربستان سعودی را به عادیسازی روابط با اسرائیل و به رسمیت شناختن آن به عنوان یک کشور ترغیب کند. اما جنگ غزه باعث شد که ریاض این موضوع را در واکنش به خشم کشورهای عربی از حملات اسرائیل کنار بگذارد.
دولتهای عربی، به ویژه مصر و اردن، از همان ابتدا اعلام کردند که فلسطینیها نباید از آن بخش از اراضی که قصد دارند دولت آینده خود را در آنجا بسازند، رانده شوند. این اراضی شامل کرانه باختری و غزه است.
دولت و سیاستمداران اسرائیل چه گفتهاند؟
ئسرائیل کاتس، وزیر امورخارجه وقت اسرائیل که اکنون وزیر دفاع است، در ۱۶ فوریه ۲۰۲۴ (۲۷ بهمن ۱۴۰۲) گفت که اسرائیل هیچ برنامهای برای اخراج فلسطینیها از غزه ندارد. اسرائیل با مصر در زمینه پناهندگان فلسطینی هماهنگ بود و راهی برای حفظ منافع مصر پیدا خواهد کرد.
با این حال، اظهارات برخی از مقامات اسرائیلی نگرانیها در مورد یک نکبت جدید را در میان فلسطینیها و کشورهای عربی افزایش داده است. وزیر دارایی اسرائیل، بتسالل اسموتریچ، به طور مکرر خواستار سیاست «تشویق مهاجرت» فلسطینیها از غزه و تحمیل حکومت نظامی در این منطقه شده است.
source