آگهی

اتحادیه اروپا خود را برای بدترین سناریوی نظامی، یعنی حمله روسیه به یکی از ۲۷ کشور عضو، آماده می‌کند. آندریوس کوبیلیوس، مسئول ارشد مسائل دفاعی و فضایی اتحادیه اروپا قرار است تا ۱۹ مارس (۲۹ اسفند) یک «کتاب سفید درباره دفاع اروپایی» ارائه دهد که شامل تدابیری برای آماده‌سازی اتحادیه اروپا در برابر بحران‌های فوری نظامی و چالش‌های امنیتی بلندمدت در سطح جهانی است.

با این حال، علیرغم افزایش جنب و جوش‌ها در سیاست‌های اعلانی و آنچه در عمل رخ می‌دهد، این اتحادیه همچنان با آنچه که آقای کوبیلیوس «رویکرد انفجار بزرگ» در زمینه دفاعی توصیف می‌کند، فاصله زیادی دارد.

یورونیوز فارسی را در ایکس دنبال کنید

دانیل فیوت، استاد مرکز امنیت، دیپلماسی و استراتژی (VUB) در بروکسل، به یورونیوز گفت: «روش معمول در حوزه دفاع دیگر امکان‌پذیر نیست.»

آقای فیوت تأکید کرد که کتاب سفید دفاعی باید به‌طور شفاف مشخص کند که اروپا در صورت کاهش چشمگیر حمایت آمریکا از اوکراین و امنیت اروپا چه واکنشی باید نشان دهد. همچنین، این سند باید میزان تأمین مالی موردنیاز در بخش‌های کلیدی توانمندی‌های دفاعی را تعیین کند.

اروپا به چه چیزهایی، در چه مقداری و تا چه زمانی نیاز دارد؟

ریهو تراس، نماینده استونیایی «حزب مردم اروپا» در پارلمان اروپا و نایب‌رئیس کمیته امنیتی و دفاعی این پارلمان، در گفتگو با یورونیوز تأکید کرد که رقابت‌پذیری یک چالش اساسی برای صنعت دفاعی اروپا محسوب می‌شود.

او گفت: «این صنعت بیش از حد متکثر و پراکنده است، قوانین بازار داخلی شامل آن نمی‌شود، و بخش بانکی نیز به صنایع دفاعی وام نمی‌دهد.» وی بر این نکته تأکید کرد که کمیسیون اروپا باید این کاستی‌ها را در چارچوب مأموریت خود برطرف کند.

برای حل این مشکل، رهبران صنعت دفاعی خواستار طرحی برای تولیدات صنعتی هستند که نیازهای دفاعی کشورهای عضو را به اهداف مشخص برای صنعت دفاعی تبدیل کند و کمیت و جدول زمانی موردنیاز آن را نیز تعیین نماید.

نمایندگان این صنعت از دولت‌ها می‌خواهند که مشخص کنند چه در زمان صلح و چه در شرایط جنگی، کدام توانمندی‌های دفاعی، در چه حجمی و تا چه زمانی باید گسترش یابد.

آن‌ها در قالب یک سند غیررسمی، بر لزوم تعهدات بلندمدت در خرید و سرمایه‌گذاری تأکید کردند؛ اقدامی که در صورت تحقق آن، می‌تواند موجب صرفه‌جویی اقتصادی در تولیدات با مقیاس وسیع و جذب سرمایه‌های بخش خصوصی شود.

خلاقانه کردن راهکارهای تأمین بودجه دفاعی ۵۰۰ میلیارد یورویی

گزارش ماریو دراگی، رئیس بانک مرکزی اروپا درباره رقابت‌پذیری نشان می‌دهد که اتحادیه اروپا برای حفظ جایگاه خود در عرصه دفاع جهانی، در دهه آینده به حدود ۵۰۰ میلیارد یورو نیاز خواهد داشت. با این حال، بودجه‌های محدود دفاعی کشورهای عضو همچنان منبع اصلی تأمین مالی محسوب می‌شود.

پس این پول از کجا تأمین خواهد شد؟

ریهو تراس، نماینده پارلمان اروپا معتقد است که باید سقف جدیدی برای هزینه‌های دفاعی تعیین شود. او گفت: «هدف اختصاص ۲ درصد از تولید ناخالص داخلی به مسائل دفاعی متعلق به گذشته است. ما باید حداقل ۳ درصد را به‌عنوان معیار جدید تعیین کنیم و اتحادیه اروپا نیز باید آن را به رسمیت بشناسد.» این پیشنهاد در حالی مطرح می‌شود که ۲۳ کشور از ۲۷ عضو اتحادیه اروپا به هدف ۲ درصدی ناتو پایبند هستند و آن را عملی کردند.

آندریوس کوبیلیوس، کمیسر دفاعی اتحادیه اروپا، پیشنهاد کرده است که برای «چارچوب مالی چندساله / MFF» آینده که سال‌های ۲۰۳۴ تا ۲۰۲۸ را پوشش می‌دهد، دست‌کم ۱۰۰ میلیارد یورو برای سرمایه‌گذاری دفاعی تخصیص یابد.

حال آنکه در دوره کنونی (۲۰۲۱-۲۰۲۷) تنها ۱۵ میلیارد یورو (۱.۲٪ از کل بودجه) به امنیت و دفاع اختصاص داده شد.

آگهی

آقای تراس با اشاره به بسته ۷۰۰ میلیارد یورویی اتحادیه اروپا برای مقابله با کووید-۱۹، گفت: «اروپا ثابت کرده که می‌تواند منابع مالی را در مواقع ضروری بسیج کند. تهدید روسیه به‌مراتب برای اروپا حیاتی‌تر از همه‌گیری کرونا است.»

برای جبران شکاف سرمایه‌گذاری، آقای کوبیلیوس پیشنهاد کرده است که «اوراق قرضه دفاعی» مشابه ابزارهای مالی دوران کرونا منتشر شود و از منابع مالی استفاده‌نشده مجدداً بهره‌برداری گردد.

در نشست غیررسمی رهبران اتحادیه اروپا در بروکسل، دو گزینه دیگر نیز مطرح شد:

۱. بازنگری در قوانین وام‌دهی بانک سرمایه‌گذاری اروپا (EIB)

آگهی

۲. ساده‌سازی مقررات خرید تسلیحات در اتحادیه اروپا

همچنین، وزیر امور خارجه لهستان پیشنهاد کرده که اتحادیه اروپا به تأسیس «بانک تجدید قوای تسلیحاتی» فکر کند تا از این طریق منابع مالی لازم برای تقویت توان دفاعی تأمین شود.

افزایش استانداردسازی و همکاری بین نیروهای مسلح کشورهای عضو

صنعت دفاعی اروپا همچنان پراکنده و وابسته به سیاست‌های ملی است، که این امر فرصت‌های استانداردسازی، خرید مشترک و تجمیع منابع را از بین می‌برد.

کایا کالاس در کنفرانس سالانه آژانس دفاعی اروپا گفت: «ما به یک ارتش اروپایی نیاز نداریم. بلکه به ۲۷ ارتش اروپایی نیاز داریم که توانمند باشند و بتوانند با هماهنگی کامل برای بازدارندگی رقبا و دفاع از اروپا عمل کنند؛ ترجیحاً با متحدان، اما در صورت لزوم، به‌تنهایی.»

آگهی

اتحادیه اروپا قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ دست‌کم ۳۵ درصد از خریدهای دفاعی خود را به‌صورت مشترک انجام دهد. این در حالی است که این رقم در ۲۰۲۲ تنها ۱۸ درصد بود.

ماری زیمرمن، نماینده آلمانی حزب «تجدید اروپا» در پارلمان اروپا و رئیس کمیته امنیتی و دفاعی این پارلمان، در گفت‌وگو با یورونیوز گفت: «ما به استانداردسازی بیشتر و خریدهای مشترک نیاز داریم. چالش اصلی، غلبه بر تفکرات ملی‌گرایانه در صنایع دفاعی کشورها و تلاش جمعی برای پر کردن شکاف‌های توانمندی نظامی است.»

تقویت تحقیق و توسعه در بخش دفاعی

رئیس آژانس فضایی اروپا (ESA) در گفت‌وگو با یورونیوز تأکید کرد که سرمایه‌گذاری در بخش فضایی در ایالات متحده بسیار سریع‌تر از اروپا در حال رشد است.

وی هشدار داد: «اروپا باید با سرمایه‌گذاری عمومی قوی‌تر، از نظر رقابت جهانی جایگاه خود را حفظ کند و رهبری‌اش را در حوزه‌های کلیدی از دست ندهد.»

آگهی

در سال ۲۰۲۳، کشورهای عضو اتحادیه اروپا حدود ۱۱ میلیارد یورو را به تحقیق و توسعه دفاعی اختصاص دادند که نزدیک به ۴ میلیارد یورو آن برای سرمایه‌گذاری در فناوری‌های دفاعی بود.

اتحادیه اروپا علاوه بر این صندوقی تحت عنوان صندوق دفاعی اروپا (EDF) با بودجه ۸ میلیارد یورویی برای دوره ۲۰۲۱-۲۰۲۷ راه‌اندازی کرد که ۲.۷ میلیارد یورو از آن برای تحقیقات دفاعی مشترک در نظر گرفته شده است.

دانیل فیوت، استاد مرکز امنیت، دیپلماسی و استراتژی در بروکسل، با اشاره به موانع موجود گفت: «گام بعدی برای حمایت از تحقیق و نوآوری، از بین بردن موانع بازار داخلی و ایجاد منابع مالی جدید برای تحقیق و توسعه است.»

وی افزود: «بانک‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری همچنان از سرمایه‌گذاری در بخش دفاعی اکراه دارند، درحالی‌که تحقیق و توسعه در فناوری‌های با کاربرد دوگانه (نظامی و غیرنظامی) می‌تواند مزایای گسترده‌ای برای جامعه داشته باشد.»

آگهی

تقویت پیوندهای بخش دفاعی با صنعت فضایی

آندریوس کوبیلیوس، مسئول ارشد مسائل دفاعی و فضایی اتحادیه اروپا، در هفدهمین کنفرانس فضایی بروکسل تأکید کرد که صنایع فضایی و دفاعی با چالش‌های مشابهی روبه‌رو هستند و باید راه‌حل‌های مشترکی برای آن‌ها توسعه داد.

وی در این نشست اظهار داشت: «ما باید از فضا برای دفاع از کشورها، جوامع و مردم خود استفاده کنیم و این جز با بهره‌گیری از قابلیت‌های اطلاعاتی، موقعیت‌یابی و ارتباطاتی نیروهای مسلح میسر نیست.»

آقای کوبیلیوس همچنین اعلام کرد که قصد دارد گفت‌وگویی با کشورهای عضو و فرماندهی‌های فضایی آغاز کند تا گزینه‌هایی برای ایجاد یک سازوکاری تحت عنوان «نظام آگاهی از فضای اروپا» جهت رصد تهدیدها، ازجمله تهدیدهای نظامی، بررسی شود.

تجربه میدانی در جنگ اوکراین نشان داده است که اطلاعات فضایی نقشی حیاتی در دفاع نظامی مدرن ایفا می‌کند. بر همین اساس، اتحادیه اروپا در حال تقویت ساختارها و توانایی‌های اطلاعاتی خود است.

آگهی

این کمیسر لیتوانیایی همچنین بر اجرای راهبرد فضایی اتحادیه اروپا برای امنیت و دفاع، راهبرد صنعتی فضایی اتحادیه، «سپر فضایی اروپا» و پروژه ارتباطات ماهواره‌ای ایریس-۲ تأکید کرد و خواستار ایجاد چشم‌انداز بلندمدت برای توانایی‌های پرتاب فضایی اروپا شد.

وی در پایان هشدار داد: «اروپا یک حضور منحصربه‌فرد در فضا ایجاد کرده که به کل بشریت خدمت می‌کند و ما باید از آن در برابر هرگونه تجاوز دفاع کنیم.»